नवी दिल्ली. २०२४ च्या लोकसभा निवडणुकीत काँग्रेसच्या नेतृत्वाखालील इंडिया ब्लॉकने सर्व एक्झिट पोल चुकीचे सिद्ध करून जोरदार पुनरागमन केले आहे. बहुमताचा आकडा गाठता आला नसला तरी विरोधकांच्या कामगिरीने सर्वांनाच आश्चर्य वाटत आहे.
जर डेटावर विश्वास ठेवायचा असेल तर, विरोधी पक्षाने कमीतकमी नऊ जागा जिंकल्या असत्या जेथे ते अगदी जवळच्या फरकाने पराभूत झाले आणि तृतीय पक्षाला लक्षणीय मते मिळाली. या पक्षांनी बहुधा विरोधी आघाडीच्या मतांची टक्केवारी कमी करून इंडिया ब्लॉकला पराभवाकडे ढकलले आहे.
प्रकाश आंबेडकर यांच्या नेतृत्वाखालील वंचित बहुजन आघाडीला (VBA) महाराष्ट्रात एकही जागा जिंकता आली नाही, पण किमान चार जागांवर तिला भारतीय जनता पक्ष आणि त्याच्या मित्रपक्षांच्या विजयाच्या फरकापेक्षा जास्त मते मिळाली. व्हीबीएला मिळालेल्या मतांमुळे अकोला, बुलढाणा, हातकणंगले आणि मुंबई उत्तर-पश्चिममधील काँग्रेस आणि त्यांच्या मित्रपक्षांच्या संभाव्यतेवर परिणाम झाला.
केवळ 48 मतांचा फरक होता. VBA ने 10,000 पेक्षा जास्त मते मिळवली, ज्यामुळे भारत ब्लॉकला मदत झाली असती. हातकणंगलेत उद्धव ठाकरेंच्या शिवसेनेचा १३,४२६ मतांनी पराभव झाला, तर व्हीबीएला ३२,६९६ मते मिळाली. अकोल्यात काँग्रेसचा भाजपकडून ४०,६२६ मतांनी पराभव झाला. तर एकट्या व्हीबीएला २.७७ लाख मते मिळाली. काँग्रेस आणि महाराष्ट्रातील त्यांच्या मित्रपक्षांनी आंबेडकरांशी अनेक वेळा चर्चेच्या फेऱ्या मारल्या पण ते त्यांच्या सहा जागांच्या मागणीवर ठाम राहिले.
राजस्थानमधील जयपूर ग्रामीण, छत्तीसगडमधील कांकेर आणि मध्य प्रदेशातील मुरैना या तीन अन्य जागांवरही बहुजन समाज पक्षाचा इंडिया ब्लॉकच्या संभाव्यतेवर परिणाम झाला. तीनही जागांवर काँग्रेसचा भाजपकडून पराभव झाला. जयपूर ग्रामीणमध्ये विजयाचे अंतर केवळ 1,615 मतांचे होते, परंतु बसपाला 3,850 मते मिळाली. कांकेरमध्ये विजयाचे अंतर 1,884, तर बसपाला 11,770 मते मिळाली. इंडिया ब्लॉकची सर्वोत्तम संधी मुरैना येथे होती, जिथे विजयाचे अंतर ५२,५३० होते आणि बसपाला १.८ लाख मते मिळाली.
उर्वरित दोन जागा आसामच्या करीमगंज आणि हरियाणाच्या कुरुक्षेत्र या होत्या. ऑल इंडिया युनायटेड डेमोक्रॅटिक फ्रंटने काँग्रेसच्या करीमगंज जागा जिंकण्याच्या शक्यतांना हानी पोहोचवली. करीमगंजमध्ये काँग्रेसचा भाजपकडून 18,360 मतांनी पराभव झाला, तर एआययूडीएफला 29,205 मते मिळाली. तर कुरुक्षेत्रात इंडियन नॅशनल लोकदलाच्या उमेदवाराने आम आदमी पक्षाचे उमेदवार डॉ. सुशील गुप्ता यांचा मार्ग खराब केला. जो भाजप उमेदवार नवीन जिंदाल यांच्याकडून निवडणूक हरला. विजयाचे अंतर केवळ 29,021 मतांचे होते तर INLD उमेदवाराला 78,708 मते मिळाली.